05.02.2024

Architektura historyczna - Pałac Krasińskich

Pałac Krasińskich to jedno z najbardziej okazałych arcydzieł architektury barokowej w Warszawie oraz istotny element dziedzictwa kulturalnego Polski. Zlokalizowany na Starym Mieście wśród malowniczych kamienic pałac wyróżnia się swoim majestatycznym wyglądem oraz bogatą historią.

 

Lokalizacja Pałacu Krasińskich dodaje mu dodatkowego uroku. Położony w bliskim sąsiedztwie Rynku Starego Miasta, wpisuje się w malowniczy krajobraz zabytkowego centrum Warszawy. Otoczony jest zielenią parku, co tworzy harmonijną przestrzeń, idealną do spacerów i kontemplacji.

 

Architektura pałacu to kwintesencja wzorców włoskich i francuskich. Budowla emanuje elegancją i okazałością z charakterystycznym dla tego okresu bogactwem dekoracji. Piękny, rozległy ogród francuski, odznaczający się geometrycznym rozplanowaniem i regularnym układem alejek wzbudzał podziw każdego, kto miał przyjemność Pałac odwiedzić. Zaprojektowany jako trzykondygnacyjny budynek, podzielony na parter, reprezentacyjne piętro oraz mezzanino, elewacja korpusu głównego wykazuje dziewiętnastoosiowy układ z ryzalitami. Wnętrza reprezentacyjne, symetrycznie rozmieszczone w centralnej części, łączyła klatka schodowa. Koncepcja architektoniczna nawiązywała do tradycji włoskich willi, przy jednoczesnym podkreślaniu antycznego pochodzenia rodu Krasińskich.

 

Dekoracyjne detale, takie jak loggie, pilastry czy ryzality, wkomponowane w elewację, tworzyły imponującą całość. Aranżacja wnętrz oraz detale elewacji miały odniesienie do mitu o starożytnym pochodzeniu rodu Krasińskich, wywodzącego się od Marka Waleriusza Korwinusa.

 

Historia Pałacu Krasińskich jest równie fascynująca, jak jego architektura. Wzniesiono go w latach 1688–1699 według projektu Tylmana z Gameren. Miał być olśniewającym i luksusowym budynkiem ukazującym prestiż rodu Karasińskich. Powstał z inicjatywy Jana Dobrogosta Krasińskiego (1639–1717), wojewody płockiego i starosty warszawskiego, który chciał, aby jego budowla przewyższała swoją wspaniałością powstający w Wilanowie Pałac króla Jana Sobieskiego. 

 

Pałac po śmierci Jana Dobrogosta pozostał jeszcze przez kilkadziesiąt lat we własności rodu Krasińskich, aż w dniu 5 grudnia 1765 zakupiły go władze państwowe, nazwały pałacem Rzeczpospolitej i przeznaczyły na siedzibę Komisji Skarbowej Koronnej. Wydarzenia minionych lat sprawiły, że pałac i ogród były w bardzo złym stanie. Kolejne lata przyniosły kilka prób renowacji i przebudów, jednak w 1782 roku budynek całkowicie spłonął. Został odrestaurowany według projektu Dominika Merliniego w roku następnym. Następnie pałac wykorzystywany był jako miejsce spotkań rangi państwowej, później przeznaczono go na siedzibę urzędów. Był to też czas różnych modernizacji budynku, które odebrały mu dawną szlachetność. Podczas II wojny światowej Pałac został zbombardowany i stał się ruiną. Jego odbudowa rozpoczęła się w 1948 roku i trwała 13 lat. W 1961 roku przekazano Pałac na siedzibę najcenniejszych zbiorów Biblioteki Narodowej, które ocalono podczas wojny. W latach 2014–2016 Pałac przeszedł gruntowną rewitalizację.

 

Obecnie Pałac Krasińskich pełni funkcję Muzeum Niepodległości, gromadząc w swoich murach unikalne eksponaty związane z historią Polski. To miejsce, gdzie przeszłość i teraźniejszość splatają się w jedną niezapomnianą opowieść, przypominając nam o dziedzictwie narodowym i pięknie architektonicznym, które przetrwało wiele pokoleń.